Zacznij używać klawisza Win

Zauważyłem, że wiele osób po przejściu na Ubuntu nie używa już tzw. "przycisku windows" [klawisza Super], za pomocą którego w systemie z Redmond otwiera się menu START.

Ja sam często korzystam z laptopa w podróży i ciężko mi było trafić za pomocą toughpad'a w menu, dlatego ponownie zacząłem korzystać z tego przycisku.

Aby to ustawić wybierz System->Preferencje->Skróty klawiszowe i tam kliknij "Wyświetlanie głównego menu panelu", a następnie przycisk Super.

Jeśli wolisz pracować w terminalu, wpisz w nim:

gconftool-2 --set /apps/metacity/global_keybindings/panel_main_menu --type string "Super_L"




Szybka lista plików

Czasami, gdy odwiedzają mnie znajomi chcą ode mnie skopiować jakąś muzykę lub ebooki, ale trudno im od razu określić co konkretnie ich interesuje.

Dlatego czasem wysyłam im listę plików, które posiadam w formie pliku txt. Oczywiście żmudną i męczącą [czytać "głupią"] pracą byłoby wpisywanie wszystkich folderów i plików do pliku.

Dlatego polecam otworzyć terminal w folderze, którego listę chcemy zrobić i wpisać:

ls -R >> nazwa_pliku_listy.txt




gdzie:

ls <- polecenie wypisania plików i katalogów zawartych w danym folderze

-R <- opcja powodująca wypisanie także zawartości podkatalogów

>> <- przekierowanie strumienia wyjścia do pliku

dla ciekawskich powiem, że zmiana rozszerzenia na .html powoduje powstanie niemal nieczytelnej strony www, zaś .pdf nie działa - PDFy wymagają innego kodowania.

OpenOffice zapisuje w doc

Wiele osób, które namawiałem na Ubuntu [lub gdy już nie miałem sił - tylko na OpenOffice pod Windows] wyrażało wątpliwość, czy będzie mogło korzystać z dokumentów z Word'a.

Moje doświadczenie wskazuje na to, że często trudniej jest otworzyć plik .doc w poszczególnych wersjach Microsoft Office niż w OOo [skrót od OpenOffice.org].

Mały problem może natomiast nastręczać zapis z OOo do pliku .doc - należy pamiętać o wybraniu właściwego rozszerzenia, po czym program pyta nas czy na pewno chcemy wykorzystać ten format, czy może wolimy wrócić do formatu otwartego .odt.

Powtarzanie tej czynności wielokrotnie może być męczące, a także możemy o niej zapomnieć i np. szef czy profesor nie będzie mógł otworzyć naszej pracy - zmieńmy więc domyślny format zapisu!

Po otworzeniu OpenOffic'a klikamy zakładkę Narzędzia->Opcje... , a tam w menu po lewej wybieramy "Ładuj/Załaduj" i Ogólne. Znajdziemy tam pole "Zawsze zapisuj jako", gdzie po prostu ustawiamy interesujący nas format [Najpopularniejszy według mnie jest "Microsoft Word 97/2000/XP].

Kompilacja programów

Obracam się czasami w środowisku studentów, którzy piszą oprogramowanie - wydaje mi się, że mają pewne niewypowiedziane obawy co do pisania kodu i kompilacji programów w danym języku. Gdy sam zaczynałem pracować na Ubuntu cały dzień spędziłem na zrozumieniu banalnych podstaw uruchamiania tych narzędzi, dlatego napiszę innym jak to się robi:-)

Najlepszy przyjaciel - gedit!

Zwykły edytor tekstu jakim jest gedit wystarczy do pisania kodów programów w jednym z 77 języków. Program sam rozpoznaje składnię języka, więc nam pozostaje jedynie włączyć numerowanie wierszy w karcie "Widok" okna "Preferencje" z zakładki "Edycja".

Opiszę kompilację języków, których sam używałem. Poszczególne kody skompilujemy za pomocą odpowiednich programów, jeśli nie zostały one dostarczone wraz z systemem, terminal sam podpowie jakimi poleceniami je zainstalować.

TurboPascal

Plik źródłowy zapisujemy z rozszerzeniem .pas

Następnie otwieramy terminal w katalogu, gdzie znajduje się nasz kod i wykonujemy:

gpc plik_źródłowy.pas

Gotowy program uruchamiamy wpisując:

./plik_programu




C

Plik źródłowy zapisujemy z rozszerzeniem .cpp

Następnie otwieramy terminal w katalogu, gdzie znajduje się nasz kod i wykonujemy:

gcc plik_źródłowy.c -o plik_programu

Gotowy program uruchamiamy wpisując:

./plik_programu.o

C++

Plik źródłowy zapisujemy z rozszerzeniem .cpp

Następnie otwieramy terminal w katalogu, gdzie znajduje się nasz kod i wykonujemy:

g++ plik_źródłowy.cpp -o plik_programu

w obu powyższych przypadkach "-o" pozwala nadać nazwę plikowi wynikowemu

Gotowy program uruchamiamy wpisując:

./plik_programu

JAVA

Plik źródłowy zapisujemy z rozszerzeniem .java

Następnie otwieramy terminal w katalogu, gdzie znajduje się nasz kod i wykonujemy:

javac PlikŹródłowy.java

Gotowy program uruchamiamy wpisując:

java PlikŹródła

robię to niechętnie, bo źle mi się kojarzy, ale wypada opisać także inny język "akademicki" jakim jest:

.NET / C#

Plik źródłowy zapisujemy z rozszerzeniem .cs

Następnie otwieramy terminal w katalogu, gdzie znajduje się nasz kod i wykonujemy:

gmcs plik_źródłowy.cs

Gotowy program uruchamiamy wpisując:

mono plik_źródłowy.exe

Jak instalować programy

Co jakiś czas odbieram telefon lub e-maila i znajduje tam pytanie "Jak zainstalować program spoza Centrum oprogramowania Ubuntu" lub "spoza Synaptica" ["Centrum..." to stosunkowo nowe rozwiązanie].

Najprostszym sposobem jest odnalezienie pliku repozytorium .deb - wpisujemy więc w Google "nazwa programu +deb" ["+" jest ważną częścią zapytania, działającą jak iloczyn logiczny]. Po ściągnięciu takiej paczki wystarczy kliknąć na nią dwa razy, a Ubuntu sam się upora z instalacją.

Czasami jednak musimy ściągnąć archiwum o nietypowym rozszerzeniu:

• .gz
• .tar.gz
• .bz2
• .tar.bz2

jest to paczka podobna do .rar czy .zip i z jej rozpakowaniem Ubuntu także sobie poradzi. Wśród wyodrębnionych plików powinniśmy znaleźć nazwa.sh - jest to plik instalacyjny, który uruchamiamy w konsoli:

sh nazwa.sh

jeśli pojawi się jakiś błąd należy wybrać "Właściwości" takiego pliku i w zakładce "Uprawnienia" zaznaczyć "Zezwolenie na wykonanie pliku jako programu".

Jeśli chcemy zainstalować program windowsowy [potrzebujemy programu WINE - ang. skrót od rekurencyjnej nazwy "Wine Is Not a Emulator" = Wine to nie emulator], lecz od wersji 10.04 LTS [ang. skrót Long Time Supported = wsparcie długoterminowe] próba uruchomienia pliku .exe wywołuje dziwny i skomplikowany komunikat. Musimy wybrać "Właściwości" pliku .exe i postąpić analogicznie jak w wyżej opisanym przypadku pliku .sh

Twój wygaszacz ekranu

W Ubuntu mamy do wybory kilka wygaszaczy ekranu, ale możemy stworzyć własny będący pokazem slajdów zdjęć z wybranego folderu.

Aby to osiągnąć otwieramy jako administrator [root] położenie w Systemie plików:

/usr/share/applications/screensavers
i kopiujemy jeden z istniejących tam plików.

Następnie wybieramy jego "Właściwości" i wpisujemy:

• Nazwa <- nazwa naszego wygaszacza np."Wakacje"
• Opis <- opis działania np. "Uruchamia wygaszacz ekranu"
• Polecenie <- tutaj wpisujemy:

/usr/lib/gnome-screensaver/gnome-screensaver/slideshow --location=ścieżka_do_katalogu

ścieżka_do_katalogu <- położenie zdjęć, np. /home/uzytkownik/zdjecia/wakacje

• Komentarz <- dowolny opis np. "Pokaz zdjęć z wakacji"

Po tych zabiegach możemy w System->Preferencje->Wygaszacz ekranu wybrać nasz wygaszacz i cieszyć się własnymi zdjęciami.

Szybszy OpenOffice

Wiele osób narzeka na to, że OpenOffice długo się im otwiera - jest to spowodowane tym, że przy pierwszym uruchomieniu program musi załadować niezbędne moduły, które przy tak rozbudowanej aplikacji muszą się długo ładować.

Aby odrobinę przyśpieszyć ten proces możemy wybrać System->Preferencje->Menu główne,

tam odnaleźć odpowiedni element i wybrać jego "Właściwości". W oknie "Polecenie" wystarczy dodać wpis:

-nodefault

Ostatnio też spotkałem się z opinią znajomego, iż ma dosyć Oracle - patrzeć na nowego monopolistę nie może. Niezależnie od tej opinii przyszło mi coś do głowy.

Postąpimy więc analogicznie jak w przykładzie powyżej, tylko w oknie "Polecenie" dodamy:

-nologo

teraz nie pojawia się logo OpenOffice'a i mój znajomy nie musi patrzeć na logo Oracle:-)

Automatyczne wyłączenie

Nie wiem czy istnieje jakaś aplikacja pod Ubuntu, która wyłączy komputer po podanej ilości minut, lub o danej godzinie - nigdy nie potrzebowałem takiego narzędzia, gdyż od zawsze używam polecenia w terminalu.

Ma ono następującą postać, gdy komputer:

• ma wyłączyć się po określonej liczbie_minut

sudo shutdown -h +liczba_minut

• ma wyłączyć się o konkretnej godzinie [w systemie 24-godzinnym]

sudo shutdown -h godzina:minuta

• aby zrezygnować z wyłączenia:

sudo shutdown -c

ponieważ używamy polecenia sudo [ang. skrót SuperUserDOing = superużytkownik robi] musimy to polecenie potwierdzić hasłem.

Niestety nie wiem [jeszcze] jak włączyć komputer o określonej godzinie za pomocą Ubuntu...

Menedżer plików

Obserwowałem dziś dyskusję kilku osób na temat stary jak świat - Linux kontra Windows.

Moje zdziwienie wzbudziła wymiana poglądów na temat menedżera plików typu Total Commander. Padło stwierdzenie, że na linuksa go nie ma, potem stwierdzenie, że jest kilka alternatyw, typu Free Commander. Używanie takich programów zrzucam na karb przyzwyczajenia ich użytkowników - w obecnych systemach operacyjnych wydaje mi się to zbędne.

W Ubuntu istnieje prosty mechanizm zastępujący taki "dwu okienkowy" program - wystarczy w dowolnym folderze wybrać zakładkę Widok i zaznaczyć "Dodatkowy panel" lub po prostu wcisnąć przycisk F3. Oto mamy dwa niezależne "podokna" do działań na plikach w różnych lokalizacjach.

Automatyczne odtwarzanie

Podłączając do komputera różnego rodzaju nośniki spodziewamy się od systemu operacyjnego konkretnej reakcji lub jej braku.

W systemie z Redmont możemy zaznaczyć preferowaną opcje już po włożeniu np. płyty DVD, ale ja pokarze jak ustawić domyślną akcję zawczasu.

Otwieramy dowolny katalog i w zakładce "Edycja" wybieramy "Preferencje", a w nowo otwartym oknie "Nośniki".

Mamy tam do wyboru 5 nośników, lecz ta nazwa może być myląca - nie chodzi o fizyczny format, ale o rodzaj plików zapisanych na nim. Wydaje mi się to o tyle lepsze, iż przykładowo - pliki audio na pandrive'u podłączonym do portu USB zareaguje tak jak zdefiniujemy w "Płyta dźwiękowa...", a film DVD nagrany na odtwarzacz mp4 tak jak powinien "Film DVD", a nie "Odtwarzacz muzyki".

Poniżej wyżej wymienionych kategorii jest jeszcze jedna kategoria "Inne nośniki" - zachęcam do ustawienia WINE jako domyślnego działania dla "Oprogramowania systemu Windows".

Jeśli interesujące nas działanie nie znajduje się na liście podstawowej, należy wybrać "Otwórz za pomocą innego programu", a tam w polu "Własne polecenie" możemy wpisać cokolwiek system przyjmie:-)

Informacje o sprzęcie

Właśnie kupiłem nowego laptopa i zdałem sobie sprawę, że chociaż od lat używam Ubuntu, nie wiem gdzie mogę znaleźć podstawowe informacje o systemie, np. ilość pamięci RAM. Trochę wstyd, ale już się podszkoliłem i oto wyniki:

cat /proc/cpuinfo | grep "model name"

<- informacje o procesorze

grep MemTotal /proc/meminfo

<- informacje o pamięci RAM

sudo fdisk -l

<- informacje o dysku twardym

lspci -tv

<- informacje o urządzeniach na płycie głównej

lsusb -tv

<-informacje o portach USB

sudo dmidecode -q | less

<-informacje chyba o wszystkim :-)

Nadal jednak nie ufam testom i rozkręcę go, aby sprawdzić na własne oczy i dotyk;-)